Mapa jaskiń w Polsce, czyli jak znaleźć jaskinie w Polsce

Czy istnieje jakaś jedna, idealna mapa jaskiń w Polsce? Nie jestem w stanie odpowiedzieć na to pytanie, ale mogę podzielić się informacjami na temat narzędzi, które są pomocne przy planowaniu wizyt w dziurach.
Należy pamiętać, że na dobrą sprawę żadna mapa jaskiń w Polsce nie będzie w 100% aktualna. W środowisku tajemnicą poliszynela jest to, gdzie kto kopie i co odkopuje i bardzo często nim nowe jaskinie trafią na mapy, mija dużo czasu. Tak więc już wydane mapy na których zaznaczone są jaskinie to nie jedyne źródło wiedzy, warto też śledzić branżowe grupy facebookowe i aktualności na stronach poszczególnych klubów speleo.

Czego osobiście używam do rozglądania się po okolicy w poszukiwaniu jaskiń?

Prywatna mapa jaskiń Leniwego Emila

Moim pierwszym i przez pewien czas najważniejszym narzędziem, była mapa jaskiń którą stworzyłem na podstawie koordynatów opublikowanych przez Państwowy Instytut Geologiczny. Dane na mapie jaskiń nie były aktualizowane od 2018 roku, więc pojawiło się sporo pozycji, których mapa nie zawiera. Na ten moment nie planuję aktualizacji tej mapy.

Co zawiera mapa?

Na mapie znajduje się lista jaskiń, z podziałem wg wielkości obiektu. Każdy obiekt w szczegółowych informacjach posiada dane dot. długości, głębokości, deniwelacji i przewyższeń.
Co istotne: dane dotyczące lokalizacji należy traktować orientacyjnie. Jak pokazała praktyka, nie wszystkie współrzędne są na tyle dokładne, by trafić bezpośrednio pod otwór jaskini.

Wydawnictwo COMPASS

Przez bardzo długi czas korzystałem z map wydawanych przez COMPASS. Niestety, jak łatwo się domyślić, drukowane mapy szybko traciły na aktualności.

Przez jakiś czas bardzo przydatne materiały oparte na wspomnianych mapach można było znaleźć na jaskiniejury.pl w wersji elektronicznej. Niestety na ten moment rozwiązanie nie działa – było oparte o niewspierane technologie, które zostały wyłączone z użytkowania.

O wydawnictwie COMPASS wspomnę jeszcze przy okazji innego narzędzia.

https://geolog.pgi.gov.pl/

W mojej ocenie – obecnie najmocniejsze źródło danych. Serwis jest połączony z danymi PIGu, dzięki czemu można bezpośrednio przejść z mapy do szczegółowego opisu wybranego obiektu. System nie do końca jest przyjazny użytkownikowi i trzeba trochę pokombinować by opanować klikologię. W skrócie: najpierw trzeba w mapach zaznaczyć, że interesują nas jaskinie. Warto też wyłączyć dodatkowe warstwy mapy. Gdy mapa będzie już pełna jaskiń, by zaznaczyć interesujący rejon, należy kliknąć w niego prawym przyciskiem myszy, a gdy pojawi się rosnące kółko obejmujące interesujące nas jaskinie – należy kliknąć lewym przyciskiem myszy. Brzmi to idiotycznie, ale dokładnie tak to działa. Trzeba ten manewr przećwiczyć kilka razy i jakoś można się do niego przyzwyczaić.

Co dostajemy w zamian za szaleńczą klikologię? Podstawowe dane o jaskini, wskazanie na mapie konkretnego wybranego punktu, a pod linkiem [zobacz więcej] automatyczne przejście do danych PIGu.

Na ten moment nie mam wygodniejszego narzędzia do przeglądania mapy z jaskiniami.

Locus Map Classic.

Mała, niepozorna apka na telefon, która z czasem stała się jednym z moich ważniejszych narzędzi. Osobiście korzystam z wersji Classic, jest ona do kupienia za około 40 zł. Co takiego oferuje, że warto zwrócić na nią uwagę?

Istotne dla nas dane, czyli mapa Polski z zaznaczonymi jaskiniami, jest na podstawowym wyposażeniu Locusa. Narzędzie samo w sobie może działać jako nawigacja, więc po wybraniu konkretnej jaskini, Locus jest w stanie poprowadzić praktycznie pod sam otwór wytyczając optymalną drogę. Oczywiście z tą “optymalnością” bywa różnie, ale ogólnie podpowiadane przez Locusa rzeczy są raczej przydatne.

Oczywiście Locus podaje jakieś szczegóły dotyczące obiektów, jednak wiedzy na poziomie encyklopedii nie ma się co tam spodziewać.

Co bardzo istotne, Locus Map Classic daje możliwość doczytania szczegółowych lub “innych” map. Z dość sporej biblioteki kartograficznej, można pobrać m.in. wspomniane wcześniej mapy COMPASSu i korzystać z niej na zasadzie identycznej jak w przypadku mapy papierowej. Ta konkretna mapa nie funkcjonuje w formie aktywnej aplikacji, jest w zasadzie jedynie rastrem do podglądnięcia w Locusie.

Najbliższe prawdy będzie określenie, że tego typu mapa to jedynie elektroniczna wersja tradycyjnej mapy. Czy w czymś to przeszkadza? W mojej opinii nie.

Warto także wspomnieć o możliwości importu do Locusa koordynatów z zewnętrznych plików. Wspomniane wcześniej dane PIGu przez jakiś czas miałem wrzucone do aplikacji – świetnie to rozwijało standardową listę obiektów widocznych w aplikacji.

O ile dobrze pamiętam, to właśnie ze względu na możliwość importu danych (a później zakupy dodatkowych map) zdecydowałem się na inwestycję w pełną wersję Locusa.

Maps.me

Moja pierwsza apka, która sprawiła, że na mym telefonie pojawiła się mapa z jaskiniami. Trzymam ją chyba tylko z sentymentu. Są lepsze, ale jeśli ktoś szuka prostego rozwiązania z podstawowymi danymi – maps.me będzie w sam raz.

Mapa turystyczna

W sumie ma niewiele większe znaczenia niż maps.me, ale posiada jeden duży plus: doskonale sprawdza się przy planowaniu pieszych wędrówek. W zasadzie jest to jedna z moich podstawowych aplikacji, pomimo że nie traktuję jej jako typowej mapy z jaskiniami w Polsce.

Bliżej mi do korzystania na zasadzie: zaplanuję sobie trasę, a jak będzie coś po drodze, to Mapa Turystyczna mnie o tym poinformuje.

***** ***

Tyle z mojej strony. Jeśli sądzicie, że są jakieś lepsze mapy z jaskiniami w Polsce – zostawcie informację w komentarzu, chętnie przetestuję nowe apki/platformy i podzielę się przemyśleniami.